काम गरौँ ठाम छैन । ठाम पाए पनि काम थालौँ, कामअनुसारको दाम छैन । हातमा काम र साथमा दाम नभएपछि भागमा माम पर्ने कुरै भएन । समस्या मेरो मात्रै होइन, उसको पनि त्यै, त्यसको पनि त्यै । फलानाको पनि यही हाल, ढिस्कानाको पनि त्यही चाल । तपाईँ र म दुवै बेहाल । कसैको हुँदाखाँदाको काम गुम्यो, कसैको मिलिरहेको दाम डुब्यो । कतै शटर खाली छ भन्ने विज्ञापन, कतै पेट खाली भयो भन्ने चित्कार । बैंकमा सम्पत्ति देखाउन सक्ने सुकिलामुकिलाहरू यूरोप, अमेरिका र अस्ट्रेलियातिर । अलिअलि ऋणधन गर्न सक्ने धुलेफुस्रेहरू खाडी र मलेसियातिर । आफूसँग चाहिँ न विदेश उड्ने आँट बाँकी छ, न देशमै बस्ने आस र भरोसा कायम छ । न रह्यो बाँस, न रहे बाँसुरी भनेजस्तै भएको छ जिन्दगी आजभोलि ।

आँट, भरोसा र जोश नभएपछि होश हराएको जोक्करजस्तो बाटोमा डुलेर दिन बित्छ । एकदिन बाटोमा लखरलखर हिँडिरहँदा अचम्मै भयो । गोजीमा सुको छैन, तर पाइला–पाइलामा करोड । करोड रुपैयाँ नै भेटेछ कि भनेर तपाईँलाई डाहा लाग्यो होला । रुपैयाँ हैन सम्पत्ति । त्यो पनि खुुट्टाले टेक्दै र आँखाले हेर्दै हिँड्न पाइने । पहिले पनि यस्ता करोड र लाख कति कुल्चियो, कुल्चियो । तर आफूले कुल्चेका पाइला–पाइलामा लाख र करोड हुँदो रहेछ भन्ने चाहिँ यसपालि मात्रै पत्तो लाग्यो ।

शहरको मुटुमा पनि होइन, टाउको र खुट्टोमा पनि होइन । खुट्टाभन्दा मुनि, टाउकोभन्दा धेरै माथि । कच्ची बाटो छेउको पाखाको जग्गा । मूल्य आनाको ५/१० लाख रे । जग्गा किनबेच गर्नेले कुरो गर्दै गरेको सुनेको । मोटरबाटो पनि नपुगेको जग्गा यति महँगो भएपछि मोटर नै मोटरको ताँती लाग्ने ठाउँको जग्गाको भाउ कति होला । बुझ्न थालेको हिसाब गर्दैमा पिसाब चुहिने डर । करोड र अर्बसम्म । खुट्टाले एक फड्को मार्दा नै ५/१० लाख रुपैयाँ नाघिने रैछ । दिनभरि हिँड्ने हो भने त अर्ब, खर्बसम्म टेकिने । साथमा सुको नभएर के भो त ? दिनभर हिँड्दा लाख, करोडदेखि अर्ब, खर्ब रुपैयाँको सम्पत्तिमा कुल्चन पाइने । मज्जाले हिँड्न र दौडन पाइने । बिजुलीको पोल र रुखको छेल पारेर त्यही करोडको सम्पत्तिमा पिसाब पनि गर्न पाइने । दाम नभएर राम्रोसँग माम खान नपाएर खिस्रिक्क परेको मुहारमा एकाएक चमक आयो । त्यसपछि लाख, करोड, अर्ब र खर्ब कुल्चनतिर लागियो ।

मोटरबाटो नपुगेको खाली चौरमा दौडँदा लाख रुपैयाँको आनन्द । पक्की र फराकिला मोटरबाटो भएका शहरका बीचतिर टहलिँदा करोड, अर्ब र खर्बको सन्तुष्टि । लाखदेखि खर्बसम्मका सम्पत्ति कुल्चँदै हिँड्दा बाटोमा थरीथरीका सरसामान भेटिने । ठाउँका मान्छेसँग ठक्कर खाइने । देखिने सबै सरसामान पनि उस्तै महँगा । मान्छे पनि त्यस्तै । कोही मन्त्री, कोही नेता, कोही उद्योगी, कोही कर्मचारी । तीमध्ये केहीले त लाख, करोडका ठाउँ कुल्चने मात्रै होइन, लाख करोडका बिटा नै क्वाप्प खान्छन् रे । तिनका घ्याम्पो जत्रो पेटमा त करोड नै करोडका चाङ लागेको छ भन्छन् । लाख, करोडका ठाउँ कुल्चँदै हिँड्दा त्यति नै बराबर खान सक्ने मान्छेहरूसँगको देखभेट । लाख, करोड टेकेर हिँड्दाको सन्तुष्टिमाथि त्यति नै बराबरको देखभेटको आनन्द ।

दिनभर करोडौँको खुशी बोकेर बास बस्ने ठाउँ फर्किँदा रित्तो कसौँडी । चामलको खाली बोरा । रित्तो भकारी । खाली खल्ती । भोकाएका परिवार र आफ्नै भोको पेट । उतिखेरै फेरि दिनभर हिँडेको सम्झना । लाख, करोड, अर्ब र खर्ब सम्झनेबित्तिकै भोक हरायो । तर त्यति बेला हिँड्दा पो त्यतिका सम्पत्तिमा टेकियो, अहिले खै त ? फेरि झल्याँस्स आफ्नै ज्यानको याद आयो । अघि बाटोमा हिँड्दा–हिँड्दै सरकारको गोली लागेको भए १० लाख रुपैयाँ आउँथ्यो । कम महँगो छ यो ज्यान ? दिनभर हिँड्दा पाइतालापिच्छे करोडौँका धन, घरमै बसिरहँदा पनि आफैँसँग लाखौँको ज्यान । बरु गोली लागेपछि मिल्ने १० लाख सरकारसँग अहिले नै मागेर बदलामा यो ज्यान चाहिँ पछि बुझाउँदा कसो होला सरकार !!